Six Sigma là gì? Ý nghĩa của 6 sigma trong quản lý chất lượng

Six Sigma là một phương pháp được sử dụng để cải thiện hiệu quả của các quy trình trong Doanh nghiệp. Một quy trình đạt được Six Sigma hầu như không có khả năng tạo ra lỗi khi vận hành. Hãy cùng Vinacontrol CE Hồ Chí Minh tìm hiểu rõ hơn Six Sigma là gì cũng như bản chất vận hành của phương pháp hữu hiệu này nhé!

1. Six Sigma là gì?

Six Sigma (6 Sigma) là phương pháp tiếp cận có cấu trúc, được sử dụng nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động của các quy trình kinh doanh. Bằng cách tập trung giảm thiểu sai sót, lỗi và biến thể trong quy trình, mục tiêu của Six Sigma là giúp quy trình đạt được mức chất lượng gần như hoàn hảo (tỷ lệ lỗi 0,00034%).

6 Sigma là một phương pháp cải thiện quy trình và đảm bảo rằng sản phẩm/ dịch vụ đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng cao. Có thể coi đây là một triết lý về chất lượng và kỹ thuật quản lý. Lưu ý rằng, 6 Sigma không phải là chứng nhận hay một chỉ số đo lường.

>>> ĐỌC NGAY: Cải thiện chất lượng sản phẩm với quy trình 6 Sigma 

2. Giải thích thuật ngữ Six Sigma

Six Sigma hay 6 Sigma được cấu thành bởi hai thành tố “6 – Six” và “Sigma”.

• Sigma (σ): Sigma được sử dụng trong thống kê, đại diện cho độ lệch chuẩn của dữ liệu –  thể hiện mức độ phân tán của các giá trị xung quanh giá trị trung bình. Độ lệch chuẩn được tính toán dựa trên dữ liệu thu thập từ quy trình.
• Six (6): Con số 6 đề cập đến số độ lệch chuẩn từ giá trị trung bình mà ta sử dụng để đặt giới hạn quy định trong quy trình 6 Sigma.

Trong quy trình Six Sigma, chúng ta đặt một ngưỡng giới hạn ở khoảng cách 6 độ lệch chuẩn (sigma) từ giá trị trung bình. Số 6 ở đây biểu thị khả năng để những sản phẩm tốt của quy trình nằm trong khoảng này. Điều này có nghĩa là chỉ có khoảng 3,4 lỗi trên mỗi triệu sản phẩm sẽ vượt quá giới hạn mà chúng ta đã đặt.

Ngoài ra, ta cũng có thể xem Six Sigma là một mức độ xuất sắc có thể định lượng và so sánh dễ dàng với các quy trình khác. Nếu quy trình của bạn chỉ có 3,4 lỗi trên mỗi triệu sản phẩm, điều đó cho thấy chất lượng và hiệu suất của quy trình đã đạt đến mức 99,99%.

>>> XEM NGAY: APQP là gì? 2 Thời điểm quan trọng cần triển khai APQP trong công tác quản trị chất lượng

3. Bản chất của Six Sigma là gì?

Six Sigma bắt nguồn từ những đường chuẩn, đường cong hình chuông được sử dụng trong thống kê. Trong đó, một Sigma đại diện cho một độ lệch chuẩn so với giá trị trung bình. Nếu quy trình có 6 Sigma (3 Sigma trên và 3 Sigma dưới so với giá trị trung bình), ta có thể khẳng định khả năng xảy ra lỗi của quy trình đó là cực kỳ thấp. Đối với một quy trình, Sigma cho biết hiệu suất hoạt động của nó đang như thế nào. Do đó, giá trị Sigma càng cao chứng tỏ chất lượng của quy trình càng tốt.

Quy tắc 68-95-99,7 (Quy tắc thực nghiệm) giúp ghi nhớ tỷ lệ phần trăm của các giá trị nằm trong khoảng xung quanh giá trị trung bình trong phân phối chuẩn. Khoảng đó có chiều rộng tương ứng với một, hai và ba độ lệch chuẩn.

Một quy trình 6 sigma sẽ có Cp ≥ 2,0 và Cpk ≥ 2,0 và DPMO = 3,4

>>> TÌM HIỂU NGAY: Cpk là gì? Ý nghĩa của chỉ số Cpk trong quy trình Six Sigma như thế nào?

4. Mục tiêu của Six Sigma là gì?

Six Sigma hướng đến mục tiêu cung cấp giải pháp để cải thiện chất lượng toàn diện cho quy trình kinh doanh. Bên cạnh giảm thiểu lỗi và sai sót, 6 Sigma còn giúp cải thiện hiệu suất quy trình, giảm lãng phí, nâng cao sự hài lòng của khách hàng và gia tăng lợi nhuận cho Doanh nghiệp.

Mục tiêu cốt lõi của Six Sigma là để đáp ứng vượt cả những gì khách hàng mong đợi. Bằng cách sử dụng các công cụ thống kê và phân tích dữ liệu, Doanh nghiệp thực hiện Six Sigma có thể xác định được nguyên nhân của vấn đề, từ đó đề xuất các giải pháp để khắc phục, cải thiện quy trình, mang lại giá trị lớn hơn cho khách hàng.

>>> ĐỌC THÊM: TOP 7 Công cụ quản lý chất lượng (7QC-Tools) hiệu quả nhất

5. Ba yếu tố quan trọng của Six Sigma là gì?

Để có thể đạt được Six Sigma, Doanh nghiệp cần nắm vững được 3 yếu tố quan trọng mà phương pháp này tập trung. Đúng với mục tiêu mà 6 Sigma hướng đến, phương pháp này sẽ chú trọng vào:

• Khách hàng

Khách hàng được xem là chìa khóa cho sự thành công và là ưu tiên hàng đầu của bất cứ Doanh nghiệp nào. Bằng cách đưa ra các yêu cầu về chất lượng và mong muốn (giao hàng đúng hạn, dịch vụ tuyệt vời,…), khách hàng sẽ cung cấp cho Doanh nghiệp những dữ liệu đầu tiên để quản lý chất lượng hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, chỉ tập trung và đáp ứng khách hàng vẫn chưa đủ. Doanh nghiệp cần phải quan tâm đến các yếu tố khác.

• Quy trình

Xác định quy trình và các số liệu kỹ thuật là khía cạnh chính của Six Sigma. Vì khách hàng đóng vai trò là chìa khóa của hoạt động kinh doanh, do đó, chất lượng cần phải được nghiên cứu từ quan điểm của khách hàng. Những dữ liệu mà khách hàng cung cấp sẽ giúp xác định các lỗ hổng, từ đó đề xuất các giải pháp hiệu quả.

• Nhân viên

Để áp dụng thành công Six Sigma cần phải có sự cam kết của lãnh đạo và sự đồng lòng của toàn bộ nhân viên trong tổ chức. Từng cá nhân, bộ phận phải được xác định rõ ràng về vai trò và mục tiêu cụ thể. Hơn nữa, Doanh nghiệp cũng cần phải cung cấp các nguồn lực cần thiết khác như ngân sách, đào tạo, huấn luyện,…

>>> XEM CHI TIẾT: Đánh giá nhu cầu khách hàng làm dữ liệu cho Six Sigma với mô hình SERVQUAL

6. 5 Nguyên tắc chính của Six Sigma

Những nguyên tắc trong Six Sigma là gì? Phương pháp Six Sigma có vận hành dựa trên 5 nguyên tắc chính sau đây:

•  Tập trung vào khách hàng: Đây là nguyên tắc cốt lõi của Six Sigma, trong đó khách hàng được xem là trung tâm của mọi hoạt động và quyết định của tổ chức.

• Sử dụng dữ liệu và bằng chứng: Six Sigma đề cao việc sử dụng số liệu và bằng chứng để đưa ra các quyết định và cải tiến quy trình. Số liệu được sử dụng để đánh giá và đo lường chất lượng quy trình, xác định nguyên nhân của sự cố và đưa ra các giải pháp để cải thiện.

• Quy trình tiêu chuẩn hóa: Six Sigma đề cao việc tiêu chuẩn hóa quy trình để đảm bảo rằng các hoạt động được thực hiện một cách chính xác và nhất quán. Việc này giúp đảm bảo rằng sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng.

• Tiếp cận khoa học và phân tích: Six Sigma sử dụng các phương pháp khoa học và phân tích để xác định nguyên nhân của các sự cố, đưa ra các giải pháp và đo lường kết quả. Các phương pháp này bao gồm các công cụ như biểu đồ tần số, biểu đồ dòng chảy, phân tích nguyên nhân và hồi quy đa biến.

• Liên tục cải tiến: Six Sigma xem việc liên tục cải tiến quy trình là một quá trình không ngừng để tăng cường chất lượng và hiệu suất. Việc này đòi hỏi các tổ chức phải có một nền tảng tiếp cận cải tiến liên tục và năng động để đáp ứng nhu cầu của thị trường và khách hàng.

7.  6 phương pháp để áp dụng Six Sigma vào Doanh nghiệp

Vậy cách để đạt được Six Sigma là gì? Sau đây là 6 phương pháp để áp dụng 6 Sigma vào Doanh nghiệp:

7.1 DMAIC

DMAIC là một khung logic, giúp Doanh nghiệp có cái nhìn thấu đáo về quy trình, từ đó có kế hoạch cải tiến phù hợp nhằm đạt được mức chất lượng Six Sigma. DMAIC là một trong những công cụ cơ bản nhất để áp dụng 6 Sigma ở Doanh nghiệp. Theo đó, quy trình thực hiện DMAIC gồm 5 bước:

• D –  Define (Xác định): 

Ở bước này, Doanh nghiệp sẽ xác định và hiểu rõ về khách hàng, thu thập các yêu cầu quan trọng về chất lượng mà sản phẩm hoặc dịch vụ cần đáp ứng. Sau khi đánh giá được mức độ hoàn thiện hiện tại, Doanh nghiệp sẽ xác định các khía cạnh quan trọng và cần thiết để triển khai Six Sigma.

• M – Measure (Đo lường): 

Tiếp đến, Doanh nghiệp tiếp tục thu thập, đánh giá dữ liệu và xác định các vấn đề phát sinh, từ đó tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.

• A – Analyze (Phân tích): 

Bước tiếp theo, hãy xác định sự chênh lệch giữa mục tiêu kế hoạch và kết quả thực tế của quá trình làm việc hiện tại. Điều này giúp Doanh nghiệp nhận ra cơ hội để cải thiện cho tổ chức. Từ đó, các giải pháp được đề xuất, nhưng cần phải được kiểm nghiệm kỹ lưỡng và có các biện pháp dự phòng phù hợp.

• I –  Improve (Cải tiến): 

Doanh nghiệp bắt đầu thực hiện các giải pháp cải tiến đã được đề xuất và phê duyệt. Trong quá trình này, hãy theo dõi và kiểm soát chặt chẽ để có thể đưa ra các quyết định bổ sung hoặc thay đổi cần thiết để đạt kết quả tốt nhất.

• C – Control (Kiểm soát): 

Ở giai đoạn này, Doanh nghiệp cần có kế hoạch để giám sát và kiểm soát mục tiêu đã đề ra ban đầu. Mục tiêu là đảm bảo việc triển khai quy trình mới được duy trì một cách hiệu quả, không quay lại lối mòn cũ hoặc sai định hướng.

7.2 DFSS (Design for Six Sigma)

DFSS là một phương pháp sử dụng trong giai đoạn thiết kế để đảm bảo rằng quy trình, sản phẩm hoặc dịch vụ mới đáp ứng các yêu cầu Six Sigma từ đầu. DFSS đánh giá các yếu tố có thể gây ra lỗi và nỗ lực giảm thiểu chúng ngay từ ban đầu, nhằm đảm bảo chất lượng của quy trình và sản phẩm để đáp ứng yêu cầu của khách hàng.

DFSS sử dụng một số công cụ và kỹ thuật sau: 

• QFD (Quality Function Deployment – Triển khai quản lý chất lượng);
• FMEA (Failure Mode and Effects Analysis – Phân tích chế độ lỗi và hiệu ứng);
• DOE (Design of Experiments – Thiết kế thí nghiệm);
• TRIZ (Theory of Inventive Problem Solving – Lý thuyết giải các bài toán sáng chế).

7.3 SPC (Statistical Process Control)

SPC (Statistical Process Control) là một phương pháp quản lý chất lượng sử dụng các công cụ thống kê để kiểm soát và theo dõi quy trình sản xuất hoặc quy trình kinh doanh. Phương pháp này tập trung vào việc phân tích dữ liệu định kỳ từ quy trình để đánh giá và điều chỉnh sự biến động trong quy trình.

SPC cho phép Doanh nghiệp giám sát và kiểm soát quy trình thông qua việc theo dõi các biến động bất thường. Từ đó, Doanh nghiệp dễ dàng trong việc quản lý sự ổn định, đảm bảo chất lượng sản phẩm, giảm thiểu lãng phí và thay đổi không cần thiết trong quy trình.

Các công cụ được sử dụng phổ biến trong SPC bao gồm:

• Biểu đồ kiểm soát;
• Biểu đồ tích lũy;
• Biểu đồ phân tích cân đối;
• Biểu đồ tần suất.

7.4 Poka-Yoke

Poka-Yoke là một thuật ngữ tiếng Nhật có nghĩa là “ngăn chặn lỗi” hoặc “ngăn chặn sai sót”. Đây là một phương pháp thiết kế và triển khai các biện pháp đơn giản để ngăn chặn lỗi xảy ra trong quá trình sản xuất hoặc làm việc.

Mục tiêu của Poka-Yoke là đảm bảo rằng những lỗi thông thường hoặc những sai sót nhỏ không thể xảy ra hoặc được phát hiện và khắc phục ngay từ giai đoạn ban đầu. Phương pháp này tập trung vào việc thiết kế các thiết bị, công cụ, quy trình hoặc hệ thống sao cho dễ sử dụng và gây rào cản để ngăn chặn lỗi.

7.5 5 Whys

Phương pháp 5 Whys là một công cụ phân tích và giải quyết vấn đề sự cố. Nó giúp tìm ra nguyên nhân gốc rễ của một vấn đề bằng cách liên tục đặt câu hỏi “tại sao” đến khi đạt được câu trả lời cụ thể.

Ý tưởng đằng sau 5 Whys là xác định nguyên nhân sâu xa hơn của vấn đề, không chỉ tập trung vào các triệu chứng hay biểu hiện bên ngoài. Thay vì chỉ điều tra và khắc phục hậu quả, phương pháp này đặt câu hỏi liên tiếp để hiểu rõ hơn về các nguyên nhân chính đằng sau vấn đề.

Phương pháp 5 Whys thường được sử dụng trong quá trình cải tiến liên tục, trong việc xác định nguyên nhân gốc rễ của lỗi và vấn đề, từ đó đưa ra các biện pháp khắc phục và ngăn chặn tái diễn. Nó là một công cụ quan trọng trong các quy trình Six Sigma và Lean để tìm ra nguyên nhân chính và đưa ra các cải tiến hiệu quả.

7.6 Nguyên tắc Lean

Nguyên tắc Lean là một tập hợp các nguyên tắc quản lý và cải tiến được phát triển từ hệ thống quản lý sản xuất của Toyota. Các nguyên tắc Lean nhằm tối ưu hóa hoạt động của doanh nghiệp bằng cách loại bỏ lãng phí, tăng cường giá trị gia tăng và tạo điều kiện cho sự linh hoạt và hiệu quả. Dưới đây là một số nguyên tắc Lean quan trọng:

• Giá trị (Value): Tập trung vào xác định giá trị thực sự từ perspect của khách hàng. Điều này đòi hỏi hiểu rõ yêu cầu của khách hàng và chỉ tạo ra những sản phẩm hoặc dịch vụ có giá trị thực sự cho khách hàng.
• Luồng giá trị (Value Stream): Phân tích và tối ưu hóa luồng giá trị, từ khi khách hàng yêu cầu đến khi sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp. Loại bỏ sự chậm trễ, lãng phí và sự không cân đối trong luồng giá trị để đạt được sự liên tục và tăng cường giá trị cho khách hàng.
• Dòng chảy (Flow): Xây dựng một quá trình làm việc mượt mà và không gặp cản trở. Tạo điều kiện để các sản phẩm, thông tin và nguồn lực di chuyển liên tục và nhất quán trong quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ.
• Sản xuất nhịp nhàng (Pull): Thiết lập hệ thống sản xuất dựa trên nhu cầu thực tế của khách hàng, không dựa trên dự đoán. Chỉ sản xuất khi có yêu cầu và dựa trên tình trạng của hệ thống pull (như hệ thống pull kanban) để đảm bảo không có lãng phí và quá tải.
• Cải tiến liên tục (Continuous Improvement): Khuyến khích mọi thành viên của tổ chức tham gia vào quá trình cải tiến liên tục. Đặt mục tiêu nâng cao hiệu suất, tăng cường chất lượng và giảm lãng phí thông qua việc áp dụng các công cụ và phương pháp như Kaizen, 5S, Kanban và quản lý thông tin hóa (visual management).

Kết hợp Lean và Six Sigma tạo ra một phương pháp toàn diện để cải thiện quy trình và tăng cường hiệu suất. Lean tập trung vào loại bỏ lãng phí và tạo ra một quy trình mượt mà, trong khi Six Sigma tập trung vào đảm bảo chất lượng và ổn định. Kết hợp cả hai giúp tối ưu hóa quy trình và cải thiện hiệu suất toàn diện của tổ chức.

8. Lean Six Sigma là gì?

Lean và Sigma là hai phương pháp nhằm mục đích tối ưu quy trình. Trong khi Six Sigma tập trung hạn chế biến thể, kiểm soát quy trình thì Lean hướng đến việc loại bỏ lãng phí, tiêu chuẩn hóa công việc. Ngày nay, thuật ngữ Lean Six Sigma ra đời và trở nên phổ biến, xóa nhòa sự khác biệt giữa hai phương pháp này.

Lean 6 Sigma là phương pháp cải tiến dựa trên dữ liệu, ngăn ngừa lỗi và tạo ra sự hài lòng cho khách hàng. Phương pháp này tập trung vào việc giảm các biến thể, lãng phí, thời gian chu kỳ, đồng thời thúc đẩy việc tiêu chuẩn hóa quy trình, công việc nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh.
Lean Six Sigma có thể được áp dụng rộng rãi, miễn là có tồn tại sự thay đổi và lãng phí. Lean Six Sigma cho phép tất cả nhân sự cùng nhau tham gia vào quá trình cải tiến.

8.1 Khác biệt giữa Six Sigma và Lean Six Sigma

Vậy sự khác biệt giữa Six Sigma và Lean Six Sigma là gì? Sau đây, Vinacontrol CE sẽ so sánh giữa phương pháp Six Sigma và Lean Six Sigma:

9. Microsoft và câu chuyện nâng cấp tính khả dụng của máy chủ với Six Sigma

Microsoft đã sử dụng Six Sigma để tìm và khắc phục các lỗi trong hệ thống và trung tâm dữ liệu của họ. Đầu tiên, họ thiết lập các tiêu chuẩn cho phần cứng và phần mềm để đo lường và xác định lỗi. Sau đó, họ phân tích và tìm ra nguyên nhân gốc rễ, bao gồm việc thu thập dữ liệu từ các sự cố trong quá khứ và tham khảo đề xuất từ nhóm phát triển sản phẩm cùng khách hàng để xác định được vấn đề.

Microsoft thu thập một lượng lớn dữ liệu hàng ngày và hàng tuần từ các máy chủ khác nhau. Các sự cố được ưu tiên dựa trên mức độ nghiêm trọng ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và dịch vụ cơ bản của công ty. Bằng việc phân tích và báo cáo dữ liệu, Microsoft xác định các lỗi cụ thể và thiết lập các bước khắc phục cho từng lỗi.

Kết quả của việc áp dụng Six Sigma, Microsoft đã cải thiện tính khả dụng của máy chủ, tăng năng suất và nâng cao sự hài lòng của khách hàng.

Trên đây là toàn bộ thông tin về Six Sigma là gì cũng như các kiến thức liên quan. Hy vọng bài viết của Vinacontrol CE Hồ Chí Minh sẽ giúp Doanh nghiệp hiểu rõ hơn về chủ đề này và có cách áp dụng phù hợp vào Doanh nghiệp của mình!

ĐỌC THÊM CÁC BÀI VIẾT KHÁC:

• Chứng nhận OCOP là gì? Những điều cần biết về OCOP
• PPAP là gì? Quy trình thực hiện PPAP chi tiết trong sản xuất