Quan Trắc Môi Trường Lao Động Theo Nghị Định 44/2016/NĐ-CP

Quan trắc môi trường lao động theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP là yêu cầu bắt buộc với doanh nghiệp nhằm đánh giá và kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động. Để đảm bảo tuân thủ đúng quy định và tránh vi phạm pháp lý, doanh nghiệp cần thực hiện quan trắc định kỳ với đơn vị đủ năng lực được Bộ Y tế chỉ định. 

Cùng Vinacontrol CE HCM tìm hiểu chi tiết quy trình, tần suất và thủ tục đo kiểm môi trường lao động trong bài viết dưới đây!

1. Quan trắc môi trường lao động là gì?

Theo khoản 10, Điều 3 Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015, quan trắc môi trường lao động là hoạt động đo lường, phân tích và đánh giá các yếu tố có hại tại nơi làm việc như bụi, tiếng ồn, ánh sáng, nhiệt độ hay khí độc. Kết quả quan trắc giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro sức khỏe, phòng ngừa bệnh nghề nghiệp, đồng thời xây dựng môi trường làm việc an toàn và tuân thủ quy định pháp luật.

2. Những đơn vị nào bắt buộc phải quan trắc môi trường lao động?

Theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP, mọi doanh nghiệp và tổ chức có môi trường làm việc tiềm ẩn yếu tố nguy hại đều phải thực hiện quan trắc môi trường lao động định kỳ và lập báo cáo theo mẫu quy định hiện hành.

Các nhóm đơn vị thuộc diện bắt buộc gồm:

• Doanh nghiệp sản xuất hoặc chế biến có nguy cơ phát sinh yếu tố độc hại như bụi, hơi khí độc, tiếng ồn, rung hoặc bức xạ.
• Cơ sở có lao động làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm như hàn, sơn, vận hành máy công suất lớn hoặc làm việc trong khu vực kín, nhiệt độ cao.
• Nhà máy, xí nghiệp và cơ sở sử dụng thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động, ví dụ nồi hơi, bình chịu áp lực, hệ thống lạnh công nghiệp.
• Đơn vị hoạt động trong các lĩnh vực dịch vụ, giáo dục, y tế, văn hóa, hành chính hoặc nghiên cứu khoa học có môi trường làm việc thường xuyên tiếp xúc với yếu tố nguy hại.

3. Căn cứ pháp lý của hoạt động quan trắc môi trường lao động

Các quy định về quan trắc môi trường lao động được nêu cụ thể trong hệ thống pháp luật Việt Nam, nhằm bảo đảm quá trình đo kiểm, đánh giá điều kiện làm việc diễn ra đúng quy chuẩn và có giá trị pháp lý. Các văn bản pháp lý quan trọng gồm:

• Luật An toàn, vệ sinh lao động năm 2015 – Điều 18 quy định rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc tổ chức quan trắc môi trường làm việc.
• Nghị định 44/2016/NĐ-CP – văn bản trọng tâm hướng dẫn chi tiết hoạt động kiểm định an toàn, huấn luyện an toàn và quan trắc môi trường lao động; Điều 38 nêu cụ thể điều kiện đối với tổ chức thực hiện quan trắc.
• Nghị định 39/2016/NĐ-CP – quy định việc thi hành một số điều của Luật An toàn, vệ sinh lao động, trong đó có nội dung về báo cáo và lưu trữ kết quả quan trắc.
• Các Thông tư của Bộ Y tế từ số 19 đến 27/2016/TT-BYT – quy định quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các yếu tố có hại tại nơi làm việc, bao gồm:
  • Thông tư 22/2016/TT-BYT: mức chiếu sáng cho phép;
  • Thông tư 24/2016/TT-BYT: giới hạn tiếng ồn;
  • Thông tư 26/2016/TT-BYT: giá trị vi khí hậu;
  • Thông tư 27/2016/TT-BYT: giá trị rung cho phép;
  • Cùng các quy định khác về bức xạ tử ngoại, điện từ trường và hóa chất.
• Quyết định 3733/2002/QĐ-BYT – ban hành 21 tiêu chuẩn vệ sinh lao động, nguyên tắc và thông số đảm bảo sức khỏe người lao động.
• Quyết định 7540/QĐ-BYT – công bố các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động quan trắc môi trường lao động do Bộ Y tế quản lý.

4. Mục đích của việc quan trắc môi trường lao động

Quan trắc môi trường lao động giúp doanh nghiệp nhận biết và kiểm soát các yếu tố có hại tại nơi làm việc, từ đó bảo vệ sức khỏe và an toàn cho người lao động. Hoạt động này giúp doanh nghiệp duy trì môi trường làm việc đạt tiêu chuẩn vệ sinh lao động và tuân thủ đúng quy định pháp luật hiện hành.

Cụ thể, hoạt động đo kiểm môi trường làm việc giúp:

• Phát hiện sớm các yếu tố nguy hại như bụi, tiếng ồn, khí độc, vi sinh gây nhiễm để có biện pháp xử lý kịp thời.
• Đề xuất giải pháp kỹ thuật và quản lý hiệu quả nhằm giảm thiểu rủi ro, cải thiện điều kiện làm việc và ngăn ngừa bệnh nghề nghiệp.
• Xây dựng kế hoạch bảo hộ lao động phù hợp, trang bị đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân, đồng thời cải thiện hệ thống thông gió, chiếu sáng và xử lý chất thải.
• Cung cấp dữ liệu chính xác phục vụ cho việc kiểm tra, báo cáo, cũng như chăm sóc sức khỏe định kỳ cho người lao động.

5. Các yếu tố có hại cần đo kiểm môi trường lao động

Theo quy định của Bộ Y tế, hoạt động đo kiểm tập trung vào 6 nhóm chỉ tiêu quan trắc môi trường lao động sau đây:

• Nhóm chỉ tiêu về vi khí hậu: Nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió,…
• Nhóm chỉ tiêu vật lý: Ánh sáng, tiếng ồn, rung, điện từ trường,..
• Nhóm chỉ tiêu bụi các loại: Bụi toàn phần, bụi hô hấp,…
• Nhóm chỉ tiêu hơi khí độc: Đo nồng độ các loại khí độc, hơi dung môi hoặc hóa chất có khả năng gây hại cho sức khỏe.
• Nhóm chỉ tiêu tâm sinh lý và ergonomics: Đánh giá mức độ gắng sức, tư thế lao động, căng thẳng tinh thần và khối lượng công việc. 
• Nhóm chỉ tiêu tiếp xúc nghề nghiệp: Xác định mức độ phơi nhiễm của người lao động với các yếu tố nguy hại đặc thù trong từng ngành nghề.

6. Tần suất thực hiện quan trắc môi trường lao động

Theo Điều 18 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015, doanh nghiệp phải thực hiện quan trắc môi trường lao động ít nhất một lần mỗi năm nhằm đánh giá chính xác các yếu tố có hại như bụi, tiếng ồn, ánh sáng, hơi khí độc hay vi khí hậu tại nơi làm việc. 

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần thực hiện quan trắc bổ sung khi có thay đổi quy trình công nghệ, cải tạo hoặc mở rộng nhà xưởng, hay phát sinh các yếu tố nguy hại mới.

7. Quy trình quan trắc môi trường lao động

Khi doanh nghiệp đăng ký dịch vụ quan trắc môi trường lao động, quy trình sẽ được thực hiện theo đúng quy định tại Điều 37 Nghị định 44/2016/NĐ-CP. Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình đo kiểm môi trường:

• Bước 1 – Kiểm tra và chuẩn bị thiết bị: Trước khi đo kiểm, đơn vị quan trắc sẽ kiểm tra, hiệu chuẩn toàn bộ thiết bị theo tiêu chuẩn pháp luật nhằm đảm bảo kết quả đo chính xác và có giá trị pháp lý.
• Bước 2 – Tiến hành quan trắc tại hiện trường: Các chuyên viên kỹ thuật tiến hành đo đạc, lấy mẫu không khí, ánh sáng, tiếng ồn hoặc các yếu tố cần đánh giá tại vị trí làm việc của người lao động. Tất cả thao tác đều tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật được Bộ Y tế phê duyệt.
• Bước 3 – Phân tích mẫu và báo cáo kết quả: Sau khi thu mẫu, phòng thí nghiệm sẽ tiến hành phân tích và tổng hợp số liệu. Doanh nghiệp sẽ nhận báo cáo kết quả quan trắc môi trường lao động có giá trị pháp lý, đồng thời được tư vấn về biện pháp cải thiện nếu có yếu tố vượt giới hạn cho phép.
• Bước 4 – Hỗ trợ khắc phục khi môi trường không đạt chuẩn: Nếu phát hiện môi trường làm việc không đạt yêu cầu, đơn vị quan trắc sẽ khuyến nghị doanh nghiệp triển khai biện pháp khắc phục, tổ chức khám sức khỏe định kỳ và bồi dưỡng bằng hiện vật cho người lao động theo quy định pháp luật.

8. Vinacontrol CE HCM – Trung tâm quan trắc môi trường lao động uy tín tại Miền Nam và trên toàn quốc

Vinacontrol CE HCM là đơn vị quan trắc môi trường lao động được Bộ Y tế chỉ định tại Công văn số 815/MT-LĐ. Với hơn 10 năm kinh nghiệm và đội ngũ kỹ thuật viên được đào tạo bài bản, Vinacontrol CE HCM cam kết mang đến dịch vụ đo kiểm chính xác, minh bạch và đúng quy định pháp luật.

Lý do doanh nghiệp nên chọn Vinacontrol CE HCM:

• Pháp lý rõ ràng – chuyên môn vững chắc: Được Bộ Y tế cấp phép, sở hữu hệ thống thiết bị đạt chuẩn và phòng thí nghiệm hiện đại.
• Thực hiện nhanh – chi phí hợp lý: Quy trình làm việc tối ưu giúp tiết kiệm thời gian, đảm bảo kết quả nhanh chóng với mức chi phí phù hợp cho mọi quy mô doanh nghiệp.
• Phủ sóng toàn quốc: Hệ thống vận hành trải dài Bắc – Trung – Nam, hỗ trợ linh hoạt cho doanh nghiệp tại mọi địa phương.
• Dịch vụ trọn gói: Thực hiện toàn bộ quy trình từ đo kiểm, phân tích cho đến lập báo cáo kết quả quan trắc môi trường lao động theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP.

Với nền tảng chuyên môn sâu và uy tín hơn 67 năm từ hệ thống Vinacontrol Group, Vinacontrol CE HCM là đối tác tin cậy giúp doanh nghiệp duy trì môi trường làm việc an toàn, đáp ứng đầy đủ yêu cầu pháp luật về an toàn – vệ sinh lao động.

9. Những khách hàng tiêu biểu từng thực hiện quan trắc môi trường lao động với Vinacontrol CE HCM

Trong hơn một thập kỷ triển khai dịch vụ quan trắc môi trường lao động, Vinacontrol CE HCM đã đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp và tập đoàn lớn trên toàn quốc. Dưới đây là hai cái tên tiêu biểu thể hiện rõ uy tín, năng lực kỹ thuật và phạm vi phục vụ toàn quốc của chúng tôi:

9.1 Công ty TNHH MTV Petrolimex Sài Gòn

Trong tháng 8/2025, Vinacontrol CE HCM đã thực hiện quan trắc môi trường lao động cho Công ty TNHH MTV Petrolimex Sài Gòn, bao gồm 81 cửa hàng xăng dầu, 1 trung tâm thử nghiệm, 1 khu xử lý rác thải và văn phòng công ty. Hoạt động được triển khai đồng loạt trong giai đoạn từ ngày 23/8/2025 đến 31/8/2025, bảo đảm đúng tiến độ và yêu cầu kỹ thuật.

Toàn bộ quy trình quan trắc được tiến hành theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP và quy định của Bộ Y tế, từ khâu lấy mẫu, phân tích đến lập báo cáo kết quả. Các thông số đo kiểm được kiểm soát nghiêm ngặt, giúp Petrolimex Sài Gòn đánh giá chính xác điều kiện làm việc, xác định yếu tố tiềm ẩn nguy cơ và đưa ra biện pháp cải thiện môi trường lao động hiệu quả.

9.2 Hệ thống văn phòng AEON MALL toàn quốc

Từ ngày 13 đến 29/8/2025, Vinacontrol CE HCM đã hoàn thành quan trắc môi trường lao động cho 12 văn phòng AEON MALL trên toàn quốc. Các địa điểm bao gồm trụ sở AEON MALL Việt Nam và các chi nhánh tại Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Bình Dương và TP. Hồ Chí Minh.

Kết quả quan trắc giúp AEON MALL đánh giá toàn diện điều kiện làm việc, bảo đảm môi trường vận hành an toàn và đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh lao động. Việc hợp tác với thương hiệu uy tín này tiếp tục khẳng định vị thế hàng đầu của Vinacontrol CE HCM trong lĩnh vực quan trắc môi trường lao động, đồng thời thể hiện năng lực phục vụ doanh nghiệp trên phạm vi toàn quốc.

>>> XEM CHI TIẾT: Quan trắc môi trường lao động cho 12 văn phòng AEON MALL toàn quốc

10. Một số câu hỏi về dịch vụ quan trắc môi trường lao động theo Nghị Định 44/2016/NĐ-CP 

10.1 Khi nào nên tiến hành quan trắc môi trường lao động?

Doanh nghiệp nên thực hiện quan trắc môi trường lao động trước ngày 31 tháng 12 hằng năm để kịp thời hoàn tất báo cáo tổng hợp công tác an toàn, vệ sinh lao động gửi Sở Lao động – Thương binh và Xã hội.

Trong báo cáo này, doanh nghiệp cần nêu rõ tình hình thực hiện quan trắc môi trường lao động trong năm, bao gồm kết quả đo kiểm, biện pháp khắc phục (nếu có) và kế hoạch cải thiện điều kiện làm việc.

10.2 Bị phạt bao nhiêu nếu không quan trắc môi trường lao động định kỳ?

Theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP của Chính phủ, doanh nghiệp không thực hiện quan trắc môi trường lao động định kỳ theo quy định sẽ bị phạt tiền từ 20 đến 40 triệu đồng. Mức phạt này áp dụng cho người sử dụng lao động không đo kiểm, đánh giá các yếu tố có hại tại nơi làm việc theo yêu cầu pháp luật.

Ngoài ra, các hành vi vi phạm khác như gian lận trong kết quả quan trắc hoặc thực hiện dịch vụ khi chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động có thể bị xử phạt ở mức cao hơn.

10.3 Quan trắc môi trường lao động phải được thực hiện vào thời điểm nào?

Theo Khoản 3 Điều 35 Nghị định 44/2016/NĐ-CP, quan trắc môi trường lao động cần được thực hiện trong thời gian cơ sở đang tiến hành hoạt động sản xuất hoặc kinh doanh thực tế. Đây là giai đoạn phản ánh chính xác nhất mức độ tác động của các yếu tố có hại như bụi, tiếng ồn, vi khí hậu hay hơi khí độc trong môi trường làm việc, giúp kết quả đánh giá có giá trị thực tế cao.

Quý doanh nghiệp có nhu cầu thực hiện quan trắc môi trường lao động theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP, hãy liên hệ ngay đến Vinacontrol CE HCM qua thông tin:

THÔNG TIN LIÊN HỆ

Tổ chức Chứng nhận và Kiểm định Vinacontrol 

• Địa chỉ:

• • Văn phòng Hồ Chí Minh: Lầu 2, toà nhà CTIN, 435 Hoàng Văn Thụ, Phường Tân Sơn Nhất, Hồ Chí Minh.
  • Văn phòng Hà Nội: 41 Nguyễn Thượng Hiền, Phường Hai Bà Trưng, Hà Nội.
  • Văn phòng Đà Nẵng: 66 Lô A6-A8 đường 30 tháng 4, Phường Hòa Cường, Đà Nẵng.
• Hotline: 1800.646.820
• Email: vncehcm@vnce.com.vn
• Website: https://vinacontrolce.vn/

>>> XEM THÊM CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN KHÁC:

• Đơn Vị Quan Trắc Môi Trường Lao Động Tại Bình Dương Uy Tín
• Quan Trắc Môi Trường Lao Động Ở Đâu Uy Tín Tại Tp.HCM?