So Sánh HACCP ISO 22000: Điểm Giống Và Khác Nhau

HACCP và ISO 22000 là hai tiêu chuẩn quốc tế quan trọng trong ngành thực phẩm, giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro và nâng cao mức độ an toàn trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Dù cùng hướng tới mục tiêu đảm bảo chất lượng thực phẩm, mỗi hệ thống lại có cách tiếp cận và phạm vi áp dụng riêng biệt.

Trong bài viết này, Vinacontrol CE HCM sẽ phân tích điểm giống và khác nhau giữa HACCP và ISO 22000, từ đó giúp doanh nghiệp lựa chọn tiêu chuẩn phù hợp với mô hình hoạt động và mục tiêu phát triển.

haccp iso 22000
So Sánh HACCP ISO 22000: Điểm Giống Và Khác Nhau

1. Khái quát về chứng nhận HACCP

HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) là hệ thống quản lý an toàn thực phẩm được xây dựng nhằm phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn trong toàn bộ chuỗi sản xuất – từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng.

Được phát triển từ những năm 1960 bởi NASA và chính thức ban hành bởi Ủy ban Codex Alimentarius năm 1977, tiêu chuẩn HACCP đã trở thành nền tảng cho mọi hệ thống đảm bảo an toàn thực phẩm hiện đại. Trải qua hai lần cập nhật lớn vào năm 2003 và 2020, phương pháp này giúp doanh nghiệp kiểm soát hiệu quả các mối nguy sinh học, hóa học và vật lý, đảm bảo thực phẩm an toàn trước khi đưa ra thị trường.

haccp iso 22000
HACCP – Hệ thống phân tích mối nguy và điểm tới hạn

2. Khái quát về chứng nhận ISO 22000

ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc tế về Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS), áp dụng cho mọi tổ chức thuộc chuỗi cung ứng thực phẩm – từ sản xuất, chế biến, lưu trữ đến phân phối. Tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp thiết lập các quy trình kiểm soát rủi ro hiệu quả, đáp ứng các yêu cầu về an toàn thực phẩm một cách toàn diện và nhất quán.

ISO 22000:2018 là phiên bản mới nhất được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành, tích hợp các nguyên tắc của HACCP với cấu trúc quản lý hiện đại theo ISO High Level Structure. Nhờ đó, doanh nghiệp không chỉ đảm bảo an toàn thực phẩm mà còn dễ dàng tích hợp với các hệ thống quản lý khác như ISO 9001.

haccp iso 22000
ISO 22000 – Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm

3. So sánh HACCP và ISO 22000

HACCP và ISO 22000 đều là những tiêu chuẩn quốc tế quan trọng giúp doanh nghiệp trong ngành thực phẩm kiểm soát chặt chẽ các rủi ro và nâng cao hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm. Dưới đây là những điểm giống và khác nhau giữa hai hệ thống:

haccp iso 22000
HACCP, ISO 22000 có những điểm giống và khác nhau

3.1 Điểm giống nhau

  • Cùng hướng đến mục tiêu an toàn thực phẩm

Cả hai tiêu chuẩn đều giúp doanh nghiệp kiểm soát hiệu quả các mối nguy về vệ sinh thực phẩm trong suốt chuỗi cung ứng. Đây cũng là căn cứ pháp lý để thay thế giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP. 

  • Áp dụng phương pháp kiểm soát toàn diện

Cả HACCP và ISO 22000 đều yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ nghiêm ngặt từ thiết kế nhà xưởng, vệ sinh cá nhân, vận hành thiết bị, đến kiểm soát kho bãi và tiêu diệt côn trùng.

  • Hiệu lực chứng nhận giống nhau

Thời hạn hiệu lực của giấy chứng nhận ISO 22000 và HACCP đều là 03 năm, trong đó có đánh giá giám sát định kỳ hằng năm để đảm bảo duy trì sự phù hợp.

  • Cùng tuân thủ 7 nguyên tắc HACCP do Codex ban hành:
    • Nguyên tắc 1: Xác định mối nguy và biện pháp kiểm soát.

    • Nguyên tắc 2: Xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP).

    • Nguyên tắc 3: Thiết lập giới hạn tới hạn cho từng CCP.

    • Nguyên tắc 4: Thiết lập hệ thống giám sát cho từng CCP.

    • Nguyên tắc 5: Thiết lập hành động khắc phục nếu giới hạn bị vượt.

    • Nguyên tắc 6: Thiết lập thủ tục xác minh hệ thống.

    • Nguyên tắc 7: Thiết lập hệ thống tài liệu và lưu trữ hồ sơ HACCP.

3.2 Điểm khác nhau

Căn cứ so sánh

Chứng nhận ISO 22000

Chứng nhận HACCP

Nội dung hoạt động

Bao gồm điều kiện tiên quyết, chương trình tiên quyết, nguyên tắc HACCP và các yêu cầu của hệ thống quản lý (như xác định bối cảnh, quản lý rủi ro, cam kết lãnh đạo,…)

Chỉ tập trung vào điều kiện tiên quyết và nguyên tắc HACCP

Yêu cầu

Linh hoạt, dễ tiếp cận và dễ tích hợp

Tuân thủ nghiêm ngặt theo quy định pháp luật quốc gia và quốc tế

Mục đích cốt lõi

Quản lý tổng thể mọi yếu tố ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm

Tập trung vào phân tích và kiểm soát mối nguy an toàn thực phẩm

Hệ thống tài liệu

Biểu mẫu, quy trình, sổ tay, hướng dẫn, danh sách kiểm tra,…

Tài liệu mang tính pháp lý, nghiêm ngặt

Nguồn gốc

Được xây dựng bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO)

Phát triển bởi Công ty Pillsbury (Mỹ) – dưới sự bảo trợ của NASA

Hướng tiếp cận

Tiếp cận theo quá trình và chu trình PDCA (Plan – Do – Check – Act)

Tiếp cận theo hướng kiểm soát mối nguy vệ sinh an toàn thực phẩm

Phạm vi hoạt động

Áp dụng cho mọi tổ chức tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp trong chuỗi cung ứng thực phẩm, bao gồm đơn vị sản xuất thiết bị, hóa chất, bao bì, dịch vụ phụ trợ,…

Thường áp dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành thực phẩm, chủ yếu ở khâu sản xuất và cung cấp thực phẩm

Xu hướng ưa chuộng

ISO 22000 được ưa chuộng tại Châu Á

HACCP phổ biến tại Châu Âu và Châu Mỹ

Quy trình áp dụng

  • Bước 1 – Thành lập nhóm an toàn vệ sinh thực phẩm
  • Bước 2 – Xác định đặc tính sản phẩm; mô tả các bước trong quá trình và biện pháp để kiểm soát.
  • Bước 3 – Xác định mục đích dự kiến sử dụng
  • Bước 4 – Lưu đồ
  • Bước 5 – Lưu đồ
  • Bước 6 – Phân tích mối nguy hại; Nhận diện mối nguy hại và xác định mức độ chấp nhận; Xem xét mối nguy hại; Lựa chọn và đánh giá biện pháp kiểm soát.
  • Bước 7 – Nhận biết những CCP
  • Bước 8 – Xác định giới tới hạn cho từng CCP
  • Bước 9 – Xây dựng hệ thống để theo dõi các CCP
  • Bước 10 – Xây dựng phương án hành động khi giới tới hạn bị phá vỡ
  • Bước 11 – Xây dựng kế hoạch kiểm tra xác nhận
  • Bước 12 – Đặt ra các yêu cần đối với hệ thống tài liệu; Cập nhật thông tin, các tài liệu ban đầu quy định về chương trình tiên quyết và kế hoạch HACCP.
  • Bước 1 – Thành lập ban HACCP
  • Bước 2 – Mô tả sản phẩm
  • Bước 3 – Xác định mục đích sử dụng
  • Bước 4 – Xây dựng sơ đồ về dây chuyền sản xuất
  • Bước 5 – Đánh giá, thẩm định sơ đồ về dây chuyền sản xuất
  • Bước 6 – Liệt kê các mối nguy tiềm tàng; Phân tích mối nguy; Xác định biện pháp kiểm soát
  • Bước 7 – Xác định CCP
  • Bước 8 – Thiết lập giới hạn tới hạn ở mỗi CCP
  • Bước 9 – Xây dựng hệ thống giám sát ở mỗi CCP
  • Bước 10 – Xây dựng kế hoạch hành động khắc phục
  • Bước 11 – Xây dựng quy trình kiểm tra
  • Bước 12 – Xây dựng hệ thống lưu trữ hồ sơ, tài liệu.

4. Mối quan hệ giữa HACCP ISO 22000 là gì?

HACCP và ISO 22000 là hai hệ thống có mối quan hệ mật thiết và mang tính bổ trợ lẫn nhau trong quản lý an toàn thực phẩm. Trong khi ISO 22000 cung cấp một khung hệ thống toàn diện để thiết lập, vận hành và cải tiến liên tục Hệ thống Quản lý An toàn Thực phẩm, thì HACCP đóng vai trò là công cụ cốt lõi trong việc nhận diện và kiểm soát các mối nguy cụ thể trong từng công đoạn sản xuất.

Trên thực tế, việc triển khai ISO 22000:2018 đòi hỏi doanh nghiệp phải tích hợp đầy đủ 7 nguyên tắc của HACCP, xem đây là nền tảng kỹ thuật để kiểm soát rủi ro thực phẩm. Do đó, có thể nói HACCP là một cấu phần không thể thiếu trong bộ tiêu chuẩn ISO 22000, giúp hệ thống vận hành hiệu quả hơn từ gốc.

haccp iso 22000
Mối quan hệ giữa tiêu chuẩn HACCP và tiêu chuẩn ISO 22000

5. Nên áp dụng HACCP hay ISO 22000 vào doanh nghiệp?

Việc lựa chọn giữa HACCP và ISO 22000 phụ thuộc vào quy mô hoạt động và định hướng phát triển của từng doanh nghiệp. Với các đơn vị vừa và nhỏ, chỉ tập trung vào sản xuất thực phẩm đơn lẻ, chứng nhận HACCP là lựa chọn phù hợp để kiểm soát rủi ro an toàn thực phẩm tại các điểm tới hạn.

Tuy nhiên, với những doanh nghiệp mong muốn xây dựng một hệ thống quản lý toàn diện, có khả năng tích hợp các tiêu chuẩn quốc tế và hướng đến thị trường xuất khẩu, ISO 22000:2018 là giải pháp chiến lược tối ưu hơn.

Hiện nay, phần lớn doanh nghiệp có xu hướng lựa chọn chứng nhận ISO 22000:2018 vì tính toàn diện và khả năng thích ứng cao trong chuỗi cung ứng thực phẩm.

haccp iso 22000
Lựa chọn áp dụng HACCP hay ISO 22000 tùy vào nhu cầu, mục đích,… của mỗi doanh nghiệp

6. Có nhất thiết phải chuyển sang ISO 22000 khi đã có HACCP không?

Doanh nghiệp đang áp dụng HACCP không bắt buộc phải chuyển đổi sang ISO 22000. Hiện tại, pháp luật Việt Nam chưa có quy định yêu cầu tổ chức phải thay thế hệ thống HACCP bằng ISO 22000. Việc chuyển đổi này hoàn toàn phụ thuộc vào định hướng phát triển và nhu cầu của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nếu đơn vị mong muốn xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tích hợp, toàn diện và đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế, thì việc chuyển đổi sang ISO 22000:2018 sẽ mang lại nhiều lợi ích chiến lược về lâu dài.

>>> XEM NGAY: Ngoài ISO 22000, HACCP, cùng cập nhật thêm các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm phổ biến nhất 2025

7. Vinacontrol CE HCM – Tổ chức chứng nhận ISO 22000, HACCP uy tín 

Vinacontrol CE HCM là chi nhánh phía Nam trực thuộc Công ty CP Chứng nhận và Kiểm định Vinacontrol, được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ định thực hiện hoạt động chứng nhận hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo chuẩn quốc tế. Chứng chỉ ISO 22000:2018 và HACCP do Vinacontrol CE HCM cấp có hiệu lực toàn cầu, giúp doanh nghiệp thuận lợi trong hợp tác thương mại trong nước và quốc tế.

Bên cạnh HACCP và ISO 22000, Vinacontrol CE HCM còn cung cấp đa dạng dịch vụ chứng nhận hệ thống khác như:

haccp iso 22000
Vinacontrol CE HCM – Tổ chức chứng nhận HACCP, ISO 22000 uy tín

Hy vọng qua bài viết vừa rồi, quý bạn đọc đã xác định được tiêu chuẩn phù hợp để áp dụng cho doanh nghiệp của mình. Quý doanh nghiệp cần chứng nhận HACCP ISO 22000 uy tín, liên hệ Vinacontrol CE HCM qua:

THÔNG TIN LIÊN HỆ

Tổ chức Chứng nhận và Kiểm định Vinacontrol 

  • Địa chỉ:
    • Văn phòng Hồ Chí Minh: 225 Nguyễn Xí, P. 13, Q. Bình Thạnh, Hồ Chí Minh.
    • Văn phòng Hà Nội: 41 Nguyễn Thượng Hiền, P. Nguyễn Du, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội.
    • Văn phòng Đà Nẵng: 66 Lô A6-A8 đường 30 tháng 4, P. Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, Đà Nẵng.
  • Hotline: 1800.646.820
  • Email: vncehcm@vnce.com.vn
  • Website: https://vinacontrolce.vn/

>>> XEM THÊM NHỮNG BÀI VIẾT LIÊN QUAN KHÁC:

5/5 - (2 bình chọn)

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *