Những Quy Định Quan Trắc Môi Trường Lao Động Chi Tiết

Quan trắc môi trường lao động là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo vệ sức khỏe người lao động và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Tuy nhiên, để thực hiện đúng và đủ, doanh nghiệp cần nắm rõ quy định quan trắc môi trường lao động hiện hành, bao gồm các nguyên tắc, kế hoạch đo kiểm và quy trình quản lý kết quả. Bài viết dưới đây của Vinacontrol CE HCM sẽ cập nhật chi tiết các quy định này để triển khai hiệu quả và đúng quy chuẩn.

1. Quy định pháp luật về kiểm soát các yếu tố gây hại, nguy hiểm tại nơi làm việc

Theo Điều 18 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015, mọi doanh nghiệp phải đánh giá, kiểm soát các yếu tố nguy hiểm, gây hại nhằm đảm bảo môi trường làm việc an toàn. Các quy định quan trọng gồm:

• Đánh giá và kiểm soát yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại: Doanh nghiệp cần kiểm tra toàn bộ khu vực làm việc để xác định nguy cơ về an toàn và vệ sinh, từ đó xây dựng biện pháp kỹ thuật phù hợp nhằm giảm thiểu rủi ro.
• Quan trắc môi trường lao động định kỳ: Các yếu tố có hại như bụi, tiếng ồn, hơi khí độc… phải được đo kiểm ít nhất một lần mỗi năm. Việc quan trắc phải do đơn vị đủ điều kiện về nhân lực và thiết bị, như Vinacontrol CE HCM, thực hiện theo đúng quy định của Bộ Y tế.
• Kiểm soát yếu tố nguy hiểm: Với các yếu tố liên quan đến máy móc, điện, hóa chất hoặc thiết bị chịu áp lực, doanh nghiệp cần kiểm tra, đánh giá kỹ thuật an toàn ít nhất mỗi năm một lần.
• Công khai, báo cáo kết quả: Sau khi có kết quả quan trắc hoặc đánh giá, người sử dụng lao động phải thông báo cho người lao động và cung cấp thông tin khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu.
• Khắc phục, kiểm soát rủi ro: Nếu phát hiện yếu tố vượt giới hạn cho phép, doanh nghiệp phải thực hiện biện pháp xử lý, khử độc hoặc cải thiện điều kiện làm việc để bảo đảm an toàn cho người lao động.

2. Quy định về nguyên tắc quan trắc môi trường lao động

Quan trắc môi trường lao động không chỉ là hoạt động đo đạc thông thường mà phải tuân thủ những nguyên tắc chặt chẽ được quy định tại Điều 35 Nghị định 44/2016/NĐ-CP:

• Đo kiểm đầy đủ và đúng yếu tố cần thiết: Doanh nghiệp phải thực hiện quan trắc toàn bộ các yếu tố có hại được ghi trong hồ sơ vệ sinh lao động.
• Thực hiện theo kế hoạch đã thống nhất: Việc quan trắc phải được tiến hành theo kế hoạch được thỏa thuận giữa cơ sở lao động và đơn vị có đủ năng lực thực hiện, tránh làm qua loa hoặc sai thời điểm.
• Đảm bảo điều kiện thực tế: Việc đo kiểm môi trường làm việc chỉ hợp lệ khi được thực hiện trong thời gian cơ sở đang sản xuất – kinh doanh bình thường. Mẫu đo phải được lấy tại khu vực người lao động làm việc trực tiếp.
• Xử lý khi có nghi ngờ: Nếu kết quả phát hiện nhanh cho thấy có dấu hiệu bất thường, đơn vị quan trắc phải lấy mẫu bổ sung và phân tích lại trong phòng thí nghiệm đạt chuẩn.
• Cập nhật yếu tố mới phát sinh: Khi có thay đổi công nghệ, quy trình sản xuất hoặc cải tạo cơ sở, doanh nghiệp phải bổ sung các yếu tố có hại mới vào hồ sơ vệ sinh lao động.
• Chi phí và trách nhiệm: Người sử dụng lao động chịu toàn bộ chi phí cho hoạt động quan trắc, đánh giá và báo cáo theo quy định.
• Báo cáo cơ quan quản lý: Nếu phát hiện yếu tố có hại mới mà chưa có giới hạn cho phép, đơn vị quan trắc phải báo cáo Bộ Y tế hoặc Sở Y tế để có hướng xử lý kịp thời.

3. Quy định xây dựng kế hoạch đo kiểm môi trường lao động

Trước khi tiến hành quan trắc, doanh nghiệp cần xây dựng kế hoạch cụ thể để đảm bảo việc lấy mẫu, phân tích và đánh giá được thực hiện đúng quy chuẩn. Theo Điều 36 Nghị định 44/2016/NĐ-CP, kế hoạch này phải dựa trên những căn cứ thực tế của cơ sở lao động, giúp quá trình đo kiểm phản ánh chính xác điều kiện làm việc của người lao động.

Sau đây là những nội dung quan trọng khi xây dựng kế hoạch quan trắc môi trường lao động:

• Dựa trên hồ sơ vệ sinh lao động: Căn cứ vào quy trình sản xuất, số lượng người lao động và vị trí làm việc có yếu tố có hại để xác định những yếu tố cần đo, số lượng mẫu và vị trí lấy mẫu phù hợp.
• Xem xét nhóm nghề có nguy cơ cao: Ưu tiên đo kiểm tại các vị trí làm việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, nơi người lao động dễ tiếp xúc với tác nhân gây hại.
• Bổ sung yếu tố mới phát sinh: Nếu phát hiện vi sinh vật, chất gây dị ứng hoặc yếu tố có khả năng gây ung thư mà chưa có trong hồ sơ vệ sinh lao động, cần cập nhật ngay vào kế hoạch để quan trắc bổ sung.

4. Những lưu ý khi thực hiện quy trình quan trắc môi trường lao động

Quy trình quan trắc môi trường lao động không chỉ là việc lấy mẫu và phân tích mà còn bao gồm nhiều yêu cầu kỹ thuật và trách nhiệm pháp lý. Theo Điều 37 Nghị định 44/2016/NĐ-CP, doanh nghiệp và đơn vị quan trắc cần tuân thủ nghiêm ngặt các bước sau để đảm bảo kết quả trung thực và có giá trị sử dụng.

• Kiểm tra thiết bị trước khi đo: Toàn bộ máy móc, thiết bị phục vụ quan trắc phải được hiệu chuẩn và kiểm định định kỳ theo quy định pháp luật để đảm bảo độ chính xác của kết quả.
• Thực hiện đúng quy trình đã cam kết: Đơn vị quan trắc cần tuân thủ đầy đủ quy trình kỹ thuật trong suốt quá trình đo kiểm, từ lấy mẫu đến phân tích và báo cáo kết quả.
• Báo cáo kết quả trung thực: Kết quả quan trắc phải được thông báo trung thực và kịp thời cho người sử dụng lao động, tránh sai lệch gây ảnh hưởng đến công tác bảo hộ sức khỏe người lao động.
• Xử lý khi kết quả không đạt: Nếu phát hiện môi trường làm việc không đảm bảo, doanh nghiệp cần:
  • Thực hiện biện pháp khắc phục ngay, như cải thiện thông gió, giảm tiếng ồn, loại bỏ nguồn phát sinh chất độc hại,…
  • Tổ chức khám sức khỏe định kỳ và phát hiện sớm bệnh nghề nghiệp cho người lao động tại khu vực có yếu tố vượt giới hạn cho phép.
  • Thực hiện chế độ bồi dưỡng bằng hiện vật (sữa, nước hoa quả, thực phẩm tăng sức đề kháng…) theo quy định để hỗ trợ người lao động tiếp xúc với môi trường độc hại.

>>> CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: Top 3 Trung tâm kiểm định an toàn hàng đầu Việt Nam

5. Quy định quan trắc môi trường lao động về việc quản lý, lưu trữ kết quả

Quy định quan trắc môi trường lao động không chỉ dừng ở việc đo đạc, phân tích mà còn yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc khâu quản lý và lưu trữ kết quả. Theo Điều 38 Nghị định 44/2016/NĐ-CP, các nội dung chính trong hoạt động này gồm:

• Lập báo cáo theo mẫu quy định: Kết quả quan trắc phải được tổng hợp thành báo cáo quan trắc môi trường lao động theo Mẫu số 04 Phụ lục III của Nghị định, bảo đảm định dạng thống nhất và đầy đủ thông tin cần thiết.
• Lưu trữ và bàn giao rõ ràng: Mỗi đợt quan trắc cần có 02 bản kết quả, trong đó 01 bản gửi cho doanh nghiệp đã ký hợp đồng, 01 bản lưu tại tổ chức thực hiện quan trắc để phục vụ kiểm tra hoặc đối chiếu sau này.
• Bảo quản hồ sơ theo thời hạn pháp luật: Tất cả hồ sơ, dữ liệu quan trắc phải được lưu giữ đúng thời gian quy định, đảm bảo không thất lạc, không chỉnh sửa và có thể truy xuất khi cơ quan quản lý yêu cầu.

Trên đây là những quy định quan trắc môi trường lao động chi tiết mà cả doanh nghiệp và tổ chức quan trắc cần nắm. Nếu vẫn có điều gì chưa rõ, bạn đọc có thể liên hệ với Vinacontrol CE HCM – đơn vị được Bộ Y tế chỉ định thực hiện quan trắc môi trường lao động theo Nghị định 44/2016/NĐ-CP để được hướng dẫn chi tiết!

Nguồn tham khảo bài viết:

• Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015 – Cổng thông tin Bộ Tư pháp

• Nghị định 44/2016/NĐ-CP – Quy định chi tiết về quan trắc môi trường lao động

• Bài viết: “Các quy định về quan trắc môi trường lao động được quy định như thế nào? Kiểm soát các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại tại nơi làm việc ra sao?” – Thư Viện Pháp Luật 

>>> XEM THÊM CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:

• Đơn Vị Quan Trắc Môi Trường Lao Động Tại Bình Dương Uy Tín
• Quan Trắc Môi Trường Lao Động Ở Đâu Uy Tín Tại Tp.HCM?